Aanleiding van dit beeld:
Op 4 augustus 2014 startte officieel het 100-jarig jubileum van het Korps Nationale Reserve. Naast vele activiteiten was één van de hoogtepunten de totstandkoming van een monument op het Ereveld Grebbeberg voor de gesneuvelden van de Vrijwillige Landstorm. Het Korps Nationale Reserve wilde daarmee, als traditievoortzetter van de Vrijwillige Landstorm uit 1914, daarmee een eigen nationale plek gekregen voor het eren van de gevallenen. Het doet daarmee recht aan de vele gesneuvelden van de Vrijwillige Landstorm uit de meidagen van 1940, maar zal ook – als in de toekomst militairen van het korps bij een toekomstige inzet omkomen – de plek zijn waar alle gevallenen op gepaste wijze worden herdacht.
Bijzonder aan dit beeld: Het beeld kent een bijzondere geschiedenis die waard is om verteld te worden. Ter gelegenheid van het jubileum van de Vrijwillige Landstorm kwam in 1923 de wens naar voren om een beeld te laten maken. De nodige fondsen werden gevonden, waarop beeldhouwer August Falise de opdracht tot creatie kreeg. Eén van de eerste Inspecteurs van de Vrijwillige Landstorm, kolonel Fabius, had bij wijze van logo al eerder een tekening gemaakt van een ‘spittende landman’, een boer die met een schop in de hand duidelijk het land bewerkt, maar over zijn schouder een geweer draagt. Het beeld werd op 13 november 1923 officieel aangeboden aan de heer Duymaer van Twist. Het beeldonderschrift luidde ’Als ‘t moet’. Het bronzen beeld bracht tot uitdrukking ”den spittende landman die met het geweer om den schouder gehangen, blijkens het motto Als ‘het moet- in tijden van gevaar gereed is den vreedzame arbeid te staken om pal te staan voor verdediging van Kroon en Vaderland.” Het beeldonderschrift luidde: ‘Als ’t moet’. Deze inscriptie was het credo van de vrijwilliger: naast burger, ook soldaat. Het originele beeld ging verloren in maart 1945 tijdens het geallieerde bombardement op het Bezuidenhout in Den Haag, waar Duymaer van Twist woonde. Decennia later dook het beeld op bij de heer Fred Bennink te Gouderak. Hij bleek in het bezit te zijn van het originele proefmodel. Dit exemplaar had hij geërfd van zijn grootvader, G.F. Boulogne, secretaris van de Nationale Landstorm-Commissie, die het op zijn beurt van de heer Duynmaer van Twist zou hebben gekregen als blijk van erkentelijkheid voor bewezen diensten. Het beeldje is door de heer Bennink beschikbaar gesteld aan de projectgroep Landstorm monument van het Korps Nationale Reserve. Het proefmodel is op locatie bij de heer Bennink gedigitaliseerd, vergroot en in brons uitgevoerd.
Reactie: Op 4 augustus 2015 is het monument met groot ceremonie onthult op de nationale erebegraafplaats De Grebbeberg. Als bijzondere blijk van waardering is PhotoSculptura bedankt tijdens de onthullingsspeech door commandant Kolonel Gerard van der Thiel. Verder blijkt ook de waardering uit de volgende vermeldingen op Internet: https://nl.wikipedia.org/wiki/Landstorm https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2014/08/04/eigen-monument-voor-100ste-verjaardag-natres
